"Ήσαν δε προσκαρτερούντες... ΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ..."

"῏Ησαν δὲ προσκαρτεροῦντες τῇ διδαχῇ τῶν ἀποστόλων καὶ τῇ κοινωνίᾳ καὶ τῇ κλάσει τοῦ ἄρτου καὶ ταῖς προσευχαῖς" (Πράξεις 2:42)

Θεωρώ ότι στη Γραφή - και ακόμη πιο έντονα στα κείμενα της Καινής Διαθήκης - η γλωσσική έκφραση (σημασιολογία, γραμματική, σύνταξη) είναι πολύ προσεγμένη (όπως αρμόζει, άλλωστε, σε τέτοια κείμενα). Στην περίπτωσή μας, δεν βρίσκεται τυχαία, βεβαίως, "η κοινωνία" μετά "τη διδαχή των αποστόλων": Η αγάπη της αλήθειας προηγείται, νομοτελειακά, της αγάπης των αδελφών, τουτέστιν της "φιλαδελφίας", που κι αυτή με τη σειρά της προηγείται της "αγάπης" αδιακρίτως... Επίσης, νομίζω πως ούτε η σύνδεση με το "και", η οποία σε συνδυασμό με τη μη ύπαρξη άλλου "και" ενδιαμέσως ("ασύνδετο σχήμα"), δημιουργεί δυο ζεύγη ("διδαχή των αποστόλων" - "κοινωνία"/"κλάση του άρτου" - "προσευχές") είναι συμπτωματική.

"Κοινωνία": Η λέξη δηλώνει στα κείμενα της Κ.Δ. - όταν χρησιμοποιείται απολύτως, δηλαδή όχι σε σύνταξη με γενική αντικειμενική (π.χ. κοινωνία "του Υιού, του Αγίου Πνεύματος, της πίστεως" κ.α) - δεσμευτικά την έννοια "της συνεισφοράς", "του κοινού δώρου". Σε πλήρη διάψευση μιας συνηθισμένης εσφαλμένης συνεκφοράς, της δήθεν "κοινωνίας των αγίων", όπως το αποδίδουν πολλοί, η έννοια δεν δηλώνει ούτε τους βιαστικούς χαιρετισμούς στο τέλος των βαρετών εκκλησιαστικών συνάξεων - συνελεύσεων, ούτε καν τις φιλότιμες - και χρησιμότατες - "ελεύθερες" συναθροίσεις "με τσάι και συμπάθεια", αλλά, πολύ συγκεκριμένα, την κάλυψη βασικών βιοτικών αναγκών.

Η, πρωτοφανής και ανεπανάληπτη, μορφή της στη συγκεκριμένη ιστορική συγκυρία του κεφ. 2 των Πράξεων δεν εμποδίζει καθόλου τον απόστολο Παύλο να προτρέπει επίμονα τις εκκλησίες στη συστηματική εφαρμογή της. Στο Β' Κορ. 8:13,14 ο απόστολος δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει μια πολύ ισχυρή λέξη για να αποτυπώσει το ιδεώδες - κατά το δυνατόν - αποτέλεσμα αυτής της εκκλησιαστικής πρακτικής: "Ισότης" (μεταξύ "περισσεύματος" και "υστερήματος")! Το γεγονός ότι αναφέρεται εκεί στην ειδική περίπτωση της σχέσης μεταξύ των "περισσευουσών" "εξ εθνών" εκκλησιών και της "υστερουμένων", λόγω των διωγμών, εκκλησιών της Ιουδαίας δεν αναιρεί σε καμιά περίπτωση την "αρχή της κοινωνίας" ως θεμελιώδους "αρχής" για τις εκκλησίες του Θεού.

Η, αρκετά αυστηρή, επίπληξη του Ιάκωβου στην επιστολή του, η σχετική με την επίμαχη "αρχή", αντιμετωπίζεται αρκετά επιδερμικά, συνήθως, από τις εκκλησίες, που, λογικά, δεν θα έπρεπε κιόλας, σε καμιά περίπτωση, να προσεγγίζουν υποσυνείδητα με παλαιοδιαθηκική νοοτροπία το ζήτημα του "περισσεύματος και της υστέρησης".

Τέλος, η κοινωνία αυτή εκτείνεται πολύ ευρύτερα από την υλική ενίσχυση των "υστερουμένων" αδελφών, καθώς μπορεί και πρέπει να λαμβάνει τη μορφή της "δημιουργικής εσωτερικής οικονομίας" μέσω της γενικευμένης ανταλλαγής "αγαθών", ικανής να αναχαιτίζει την ύπουλη παγίδα του υπερκαταναλωτισμού...

Ενώ είναι γεγονός ότι η λέξη "κοινωνία" δεν χρησιμοποιείται από τον Παύλο στην εμπεριστατωμένη διδασκαλία του "περί (του τρόπου) της οικοδομής της εκκλησίας" - ακριβώς για να αποφευχθεί η αναπόφευκτη σύγχυση, κατά τη γνώμη μου - στα κεφ. 12-14 της Α' προς Κορινθίους, είναι αδύνατον να μη τη συσχετίσει κάποιος νοηματικά με τη διαδικασία αυτή, τη βασισμένη στις "διαιρέσεις (παρακαλώ, λάβετε πολύ σοβαρά υπόψη σας τη λέξη) χαρισμάτων και διακονιών και ενεργημάτων" - και εδώ με τη συγκεκριμένη σειρά - που δίνονται σε όλα "τα μέλη του σώματος"! Υπενθυμίζω, "κοινωνία" = η συνεισφορά, τα κοινά δώρα...

Ε. Σταυρόπουλος

► Διαβάστε και: "Ήσαν δε προσκαρτερούντες... ΤΗ ΚΛΑΣΕΙ ΤΟΥ ΑΡΤΟΥ..."