Είναι βιβλικό το σύστημα του "ενός Ποιμένα"; (μέρος 1ο)

του Mark Frees

Το καλοκαίρι του 1990, ενώ ποίμαινα μια εκκλησία σε αγροτική περιοχή του Μισισιπή, ένιωσα ότι οδηγήθηκα να διδάξω μια σειρά μελέτης της Αγίας Γραφής σχετικά με το πρότυπο της Καινής Διαθήκης για την εκκλησία και την ηγεσία της. 

Δεν είχαμε προχωρήσει πολύ σε αυτήν τη μελέτη, προτού αρχίσω να αμφισβητώ σοβαρά τη συμφωνία με την Αγία Γραφή πολλών από τις εκκλησιαστικές μας πρακτικές και παραδόσεις. Το πιο ενοχλητικό ήταν το ερώτημα εάν η δική μου θέση ως Ποιμένα μιας τοπικής εκκλησίας ήταν ή όχι Γραφική.

Πάντα πίστευα ότι το σύστημα του ενός Ποιμένα, που είναι το πρότυπο που ακολουθείται στη συντριπτική πλειονότητα των εκκλησιών σήμερα, βασιζόταν στη Γραφή.

Αλλά καθώς άρχισα να μελετώ προσεκτικά τις Γραφές σχετικά με το ζήτημα της εκκλησιαστικής ηγεσίας, ένα βασανιστικό ερώτημα συνέχιζε να αναδεικνύεται - ένα ερώτημα που παρουσιάζω εδώ για την προσεκτική εξέταση του αναγνώστη. Σε ποιο σημείο της Γραφής υπάρχει η εντολή να είναι ένας άνθρωπος ο πνευματικός ηγέτης και η εξουσία στην τοπική εκκλησία;

Δεν έχει καμιά σημασία ότι αυτό το πρότυπο ακολουθείται αδιαμφισβήτητα σε όλο τον χριστιανικό κόσμο σήμερα. Πού βρίσκεται όμως στη Γραφή; Μελετώντας προσεκτικά ολόκληρη την Καινή Διαθήκη, ανακάλυψα ότι δεν υπήρχε πουθενά τέτοιο σχέδιο. Αντίθετα, διαπίστωσα ότι ο πρωταρχικός ρόλος στην ποιμαντική των εκκλησιών της Καινής Διαθήκης ασκήθηκε, όχι από έναν μοναχικό ποιμένα, αλλά από μια πλειάδα ανδρών, που περιγράφονται ως «πρεσβύτεροι» ή «επίσκοποι», δηλαδή επιβλέποντες.

Χειροτονήσαντες δὲ αὐτοῖς πρεσβυτέρους κατ᾿ ἐκκλησίαν καὶ προσευξάμενοι μετὰ νηστειῶν παρέθεντο αὐτοὺς τῷ Κυρίῳ, εἰς ὃν πεπιστεύκασι (Πράξεις 14:23).

Ἀπὸ δὲ τῆς Μιλήτου πέμψας εἰς Ἔφεσον μετεκαλέσατο τοὺς πρεσβυτέρους τῆς ἐκκλησίας... 28 Προσέχετε οὖν ἑαυτοῖς καὶ παντὶ τῷ ποιμνίῳ ἐν ᾧ ὑμᾶς τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον ἔθετο ἐπισκόπους, ποιμαίνειν τὴν ἐκκλησίαν τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ, ἣν περιεποιήσατο διὰ τοῦ ἰδίου αἵματος (Πράξεις 20:17-28).

Παῦλος καὶ Τιμόθεος, δοῦλοι Ἰησοῦ Χριστοῦ, πᾶσι τοῖς ἁγίοις ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τοῖς οὖσιν ἐν Φιλίπποις σὺν ἐπισκόποις καὶ διακόνοις (Προς Φιλιππησίους 1:1).

Τούτου χάριν κατέλιπόν σε ἐν Κρήτῃ, ἵνα τὰ λείποντα ἐπιδιορθώσῃ, καὶ καταστήσῃς κατὰ πόλιν πρεσβυτέρους, ὡς ἐγώ σοι διεταξάμην (Προς Τίτον 1:5)

Ἀσθενεῖ τις ἐν ὑμῖν; προσκαλεσάσθω τοὺς πρεσβυτέρους τῆς ἐκκλησίας, καὶ προσευξάσθωσαν ἐπ' αὐτὸν ἀλείψαντες αὐτὸν ἐλαίῳ ἐν τῷ ὀνόματι τοῦ Κυρίου (Ιακώβου 5:14)

Το παραπάνω απόσπασμα από τις Πράξεις 20 καθιστά σαφές ότι οι «πρεσβύτεροι» και οι «επίσκοποι» είναι τα ίδια πρόσωπα, και ότι είναι αυτοί που έχουν την ευθύνη να ποιμαίνουν ή να επιβλέπουν την εκκλησία του Θεού. Έτσι, ενώ άλλοι πιστοί εκτός από τους πρεσβυτέρους μπορούν να ασκούν ένα ποιμαντικό χάρισμα - διδάσκαλοι της Αγίας Γραφής, για παράδειγμα -, δεν υπάρχει καμία νύξη στη Γραφή για κάποιον "Ποιμένα" μιας τοπικής εκκλησίας με θέση εποπτείας εκτός και πάνω από το έργο των πρεσβυτέρων. Δεν διαβάζουμε τίποτα για «Senior Pastor» ή «Προεδρεύοντα Πρεσβύτερο». Τέτοιοι τίτλοι στην πραγματικότητα πλησιάζουν επικίνδυνα στη βλασφημία, αφού ο ίδιος ο Χριστός αναφέρεται ως «Αρχιποιμένας» (Α' Πέτρου 5:4).

Ο απόστολος Πέτρος επιβεβαιώνει ότι οι όροι «πρεσβύτεροι» και «επίσκοποι» αναφέρονται στα ίδια πρόσωπα και ότι το έργο τους είναι να ποιμαίνουν το ποίμνιο:

Πρεσβυτέρους τοὺς ἐν ὑμῖν παρακαλῶ ὁ συμπρεσβύτερος καὶ μάρτυς τῶν τοῦ Χριστοῦ παθημάτων, ὁ καὶ τῆς μελλούσης ἀποκαλύπτεσθαι δόξης κοινωνός, ποιμάνατε τὸ ἐν ὑμῖν ποίμνιον τοῦ Θεοῦ, ἐπισκοποῦντες μὴ ἀναγκαστῶς, ἀλλ' ἑκουσίως, μηδὲ αἰσχροκερδῶς, ἀλλὰ προθύμως, μηδ' ὡς κατακυριεύοντες τῶν κλήρων, ἀλλὰ τύποι γινόμενοι τοῦ ποιμνίου (Α' Πέτρου 5:1-3)

Έτσι, όταν διαβάζουμε στο εδάφιο Εφεσίους 4:11 ότι ο Θεός έχει δώσει «τοὺς δὲ ποιμένας καὶ διδασκάλους», μπορούμε να υποθέσουμε ότι αυτό αναφέρεται κυρίως στους πρεσβυτέρους ή επισκόπους, και όχι σε ένα αξίωμα ενός ατόμου για το οποίο η υπόλοιπη Καινή Διαθήκη είναι εντελώς σιωπηλή.

Το σημείο που πρέπει να εντυπωθεί ξεκάθαρα στον νου από τις παραπάνω περικοπές είναι ότι στην Καινή Διαθήκη οι εκκλησίες ποτέ δεν ποιμάνθηκαν από έναν άνθρωπο, ανεξάρτητα από τον τίτλο ή την ονομασία του, αλλά από μια πλειάδα ανθρώπων.

Όταν λοιπόν αντιμετώπισα την απλή διδασκαλία της Γραφής, δεν μπόρεσα να ξεφύγω από το συμπέρασμα ότι η επίβλεψη της τοπικής εκκλησίας πρέπει να ασκείται από ώριμους αδελφούς που ανατράφηκαν από το Άγιο Πνεύμα μέσα στην εκκλησία, και ότι η διακονία του Λόγου είναι ανοιχτή σε οποιονδήποτε αδελφό που έχει το χάρισμα από τον Θεό γι' αυτό. Αντίθετα, οι περισσότερες εκκλησίες σήμερα εμπιστεύονται την πνευματική ηγεσία της εκκλησίας και το μεγαλύτερο μέρος της διακονίας σε έναν μοναχικό ποιμένα, που συνήθως αμείβεται για τις υπηρεσίες του. Μπορεί ο αναγνώστης - με την Καινή του Διαθήκη ανοιχτή μπροστά του - να αρνηθεί ότι αυτό είναι μια σαφής απόκλιση από το πρότυπο της Γραφής; Πράγματι είναι, και είχε προβλέψιμα σοβαρές συνέπειες στην πνευματική ζωή των εκκλησιών.

Στο επόμενο: Ποια είναι τα προβλήματα που δημιουργούνται ή επιδεινώνονται από το εξωβιβλικό σύστημα του "ενός Ποιμένα";