Η Εκκλησία ως Σώμα του Χριστού

Όταν οι άνθρωποι σκέφτονται βιβλικές εικόνες για την Εκκλησία, η πιο κοινή εικόνα που έρχεται στο μυαλό τους είναι το Σώμα του Χριστού. Ωστόσο, αυτή η ακριβής φράση βρίσκεται μόνο μερικές φορές στη Γραφή (π.χ. Ρωμ 7:4, Α' Κορ. 10:16, 12:27, Εφεσ. 4:12). Τα εδάφια αυτά, προέρχονται από τον Παύλο και δεν αναφέρονται όλα στην Εκκλησία συγκεκριμένα ως Σώμα του Χριστού (όπως τα Εφεσίους 4:12 και Α' Κορινθίους 12:27), αλλά και στο φυσικό σώμα του Ιησού. Άλλα εδάφια υπαινίσσονται ότι η Εκκλησία είναι το Σώμα του Χριστού, αλλά δεν περιέχουν την ακριβή φράση (π.χ. Ρωμαίους 12:5· Εφεσ. 1:22-23· 5:23· Κολ 1:24· 2:17).

Ο Παύλος μπορεί να επέλεξε εικόνες για την Εκκλησία ως Σώματος του Χριστού, λόγω των ομοιοτήτων μεταξύ των ελληνικών εννοιών του "σώματος" και της "εκκλησίας". Για παράδειγμα, σώμα είναι μια λέξη που αντιπροσωπεύει ένα πρόσωπο στο σύνολό του. Εννοείται ότι το σώμα έχει μέρη φυσικά (κόκαλα, σάρκα, αίμα), άλλα πνευματικά (ψυχή, πνεύμα) και κάποια ψυχικά (συναισθήματα, διάνοια, θέληση, προσωπικότητα), αλλά η λέξη δεν αναφέρεται μόνο σε ένα από αυτά τα μέρη, όπως το φυσικό, αλλά για ολόκληρο τον άνθρωπο. Είναι σαν την Εκκλησία. Η Εκκλησία είναι ένα ενιαίο σύνολο, και ενώ αποτελείται από πολυάριθμα μέλη, δεν αναφέρεται μόνο σε ένα μέλος.

Ωστόσο, αν και η εικόνα αυτή είναι καλή, χρησιμοποιείται μόνο από τον Παύλο, και ακόμη και τότε, λιγότερο συχνά από άλλες εικόνες. Εφόσον είναι έτσι, πώς γίνεται, η ιδέα ότι η Εκκλησία είναι Σώμα να είναι τόσο διαδεδομένη, αν δεν βρίσκεται σε όλη την Καινή Διαθήκη, αλλά μόνο σπάνια στις επιστολές του Παύλου; Πώς έγινε η πιο δημοφιλής και ευρέως γνωστή εικόνα για την Εκκλησία; Είναι πιθανώς αποτέλεσμα της διπλής έμφασης που δίνεται από πολλές εκκλησίες στις διδασκαλίες του Παύλου και στα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος. Αυτοί οι δίδυμοι παράγοντες συγκλίνουν σε περικοπές που απεικονίζουν την Εκκλησία ως Σώμα, και έτσι στο μυαλό πολλών, το Σώμα είναι η κύρια εικόνα για την Εκκλησία. Ένα από τα πιο κοινά αποσπάσματα που υποστηρίζουν αυτήν την εικόνα, είναι το 12ο κεφάλαιο της Α' Προς Κορινθίους Επιστολής.

Στο κεφάλαιο αυτό, ο Παύλος συγκρίνει την Εκκλησία με ένα σώμα, και όπως κάθε μέρος ενός σώματος έχει τη δική του μοναδική λειτουργία, έτσι και τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος παρέχουν στον καθένα μας έναν μοναδικό σκοπό μέσα στην Εκκλησία, που είναι το Σώμα του Χριστού (12:27). Για να κατανοήσουμε την ιδέα του Παύλου στο Α' Κορινθίους 12, χρειάζεται κάποιο υπόβαθρο. Όπως σημειώθηκε παραπάνω, η συντριπτική πλειονότητα των χρήσεων της λέξης «σώμα» στην Καινή Διαθήκη προέρχεται από τον Παύλο. Και πιο συχνά στην επιστολή Α' Κορινθίους. Γιατί άραγε;

Οι Χριστιανοί της Κορίνθου έβλεπαν τους εαυτούς τους ως πνευματική ελίτ. Ήταν υπερ-πνευματικοί. Γι' αυτούς, τα πάντα επικεντρώνονταν στο Άγιο Πνεύμα και τη δική τους πνευματική ζωή. Πολλοί από αυτούς άρχισαν να παραμελούν τη φυσική πραγματικότητα γύρω τους, και μάλιστα αρνούνταν ότι αυτό που γινόταν στη σάρκα είχε σοβαρές επιπτώσεις στο πνεύμα τους. Στο μυαλό τους, η σάρκα και το πνεύμα ήταν ξεχωριστά. Αυτό το λάθος του δυισμού έχει τις ρίζες του στις φιλοσοφικές ιδέες του Πλάτωνα. Μεγάλο μέρος της επιστολής του Παύλου προς τους Κορινθίους επικεντρώνεται στη διόρθωση αυτής της υπερ-πνευματικής άποψης για τη ζωή. Προσπαθεί να δείξει ότι αυτό που γίνεται στη σάρκα, έχει σοβαρές συνέπειες για τη ζωή εν Πνεύματι.

Αυτός είναι μέρος του λόγου που ο Παύλος τονίζει τόσο πολύ την εικόνα του «σώματος» στην επιστολή του προς τους Κορινθίους. Θέλει να δείξει ότι αυτό που γίνεται στο σώμα επηρεάζει όχι μόνο το πνεύμα, αλλά και το σώμα, συμπεριλαμβανομένου ολόκληρου του Σώματος του Χριστού, της Εκκλησίας. Η προσγειωμένη αντίληψη που τονίζει ο Παύλος στους Κορινθίους, δεν είναι μόνο ότι η φυσική και πνευματική πλευρά ενός ανθρώπου συνδέονται σε ένα ενιαίο σώμα, αλλά επίσης ότι κάθε πρόσωπο μέσα στο Σώμα του Χριστού συνδέεται με τα άλλα. Όταν αμαρτάνουμε με τη σάρκα μας, επηρεάζουμε ολόκληρο το Σώμα του Χριστού.

Ένα παράδειγμα είναι αρκετό για να δείξει τη σκέψη του Παύλου. Μετά από μια εκτεταμένη συζήτηση για τον λόγο που οι Κορίνθιοι έπρεπε να δοξάζουν τον Θεό τόσο με το σώμα όσο και με το πνεύμα τους, ο Παύλος τούς λέει στο χωρίο 6:15-20 ότι το σεξ με μια πόρνη δεν είναι απλώς αμαρτία της σάρκας, αλλά εμπλέκει και το πνεύμα. Πέρα από αυτό, δεν είναι μόνο το ίδιο τους το σώμα και το πνεύμα που ενώνονται με την πόρνη, αλλά και το Σώμα του Χριστού και το Άγιο Πνεύμα! Ο Παύλος υποστηρίζει ότι μια τέτοια ιδέα θα πρέπει να είναι αρκετή για να μας εμποδίσει από την αμαρτία.

Έτσι, όταν ο Παύλος αρχίσει να τονίζει πραγματικά στο κεφάλαιο 12 την εικόνα της Εκκλησίας ως Σώματος του Χριστού, οι αναγνώστες του θα έχουν καταλάβει ότι είναι όλοι μαζί σε αυτό. Ό,τι κάνει ένα μέλος πνευματικά ή σωματικά, γίνεται σε όλα τα μέλη. Εάν μια ενέργεια βλάπτει πνευματικά ή σωματικά κάποιον, τους βλάπτει όλους. Αν ωφελεί έναν, ωφελεί όλους. Η έμφαση του Παύλου στο Α' Κορινθίους 12 είναι ότι ως μέλη του Σώματος, είμαστε συνδεδεμένοι μεταξύ μας. Κάθε μέλος έχει να εκπληρώσει έναν μοναδικό σκοπό και λειτουργία μέσα στο Σώμα, που, αν πραγματοποιηθεί, ωφελεί και το ίδιο το μέλος και το υπόλοιπο Σώμα.

Αυτή η ιδέα συνεχίζεται στα κεφάλαια 13 και 14 και κορυφώνεται στο κεφάλαιο 15 με τη συζήτηση του Παύλου για την ανάσταση. Η άποψη του Παύλου σε όλη αυτή την ενότητα είναι ότι η Εκκλησία είναι ένα ενιαίο σύνολο, το οποίο ονομάζει Σώμα Χριστού. Το Σώμα είναι μια κοινότητα ανθρώπων εν Χριστώ Ιησού. Σύμφωνα με τον K. L. Schmidt, «Το Σώμα του Χριστού είναι ακριβώς η Εκκλησία διά της οποίας ο Χριστός εκδηλώνεται στον κόσμο. Ο Χριστός είναι η ίδια η Εκκλησία, γιατί αυτή είναι το Σώμα Του».

Μια τέτοια κατανόηση είναι εκπληκτικά παρόμοια με αυτό που ειπώθηκε για την Εκκλησία προηγουμένως. Η Εκκλησία αποτελείται από εκείνους που έχουν συγκεντρωθεί από τον Θεό εν Χριστώ. Επομένως, η Εκκλησία - το Σώμα του Χριστού - είναι ο Ιησούς Χριστός για τον κόσμο. Όλοι όσοι ανήκουν στο Σώμα του Ιησού, είναι μέρος του Ιησού και συμμετέχουν μαζί με τον Ιησού σε ό,τι Αυτός κάνει στον κόσμο.

Η Εκκλησία λοιπόν ως Σώμα δεν είναι μια παράδοση που πρέπει να ακολουθηθεί ή ένα λειτούργημα που πρέπει να υπηρετηθεί, αλλά είναι μάλλον το ενιαίο σύνολο όλων όσοι είναι εν Χριστώ. Όλοι είναι ίσοι μέσα στο Σώμα και όλοι έχουν ένα ρόλο να παίξουν. Ταυτόχρονα, όλες οι ενέργειες, οι συμπεριφορές και οι πεποιθήσεις ενός μέλους επηρεάζουν κάθε άλλο μέλος. Αν και το Σώμα δεν είναι ένα μεμονωμένο άτομο, κάθε άτομο μέσα στο Σώμα πρέπει να καταλάβει ότι οι πράξεις του έχουν συνέπειες, όχι μόνο για τον εαυτό του, αλλά για ολόκληρη την Εκκλησία. Αυτό είναι το σημείο που ο Παύλος επιδιώκει να αποκαταστήσει εδώ στην Α' Κορινθίους καθώς και σε άλλες επιστολές (πρβλ. Ρωμ. 12:4-8· Εφεσ. 4:12-16).

Έτσι, η εικόνα της Εκκλησίας ως Σώματος του Χριστού είναι μια εξαιρετική εικόνα, και ίσως η πιο κοινή στο μυαλό των περισσοτέρων Χριστιανών, παρόλο που η ιδέα βρίσκεται σε λίγα μόνο σημεία στα γραπτά του Παύλου. Αλλά, αν και είναι καλή εικόνα, δεν είναι η μόνη για την Εκκλησία, ούτε η πιο συνηθισμένη...

Jeremy Myers
συγγραφέας, πρώην ποιμένας

Διαβάστε σχετικά:
Ορίζοντας την «Εκκλησία»